Hệ thống quản lý môi trường (EMS) là gì?

5/5 - (1 bình chọn)

Hệ thống quản lý môi trường (EMS) là một trong các hệ thống quản lý được nhiều tổ chức, doanh nghiệp lựa chọn xây dựng và áp dụng hiện nay.

Table of Contents

HỆ THỐNG QUẢN LÝ MÔI TRƯỜNG LÀ GÌ?

Hệ thống quản lý môi trường trong tiếng Anh là “Environmental Management Systems” nên còn gọi tắt là EMS. Hệ thống quản lý môi trường là một tập hợp các quy trình và hoạt động cho phép một tổ chức, doanh nghiệp giảm các tác động môi trường và tăng hiệu quả hoạt động. Hệ thống quản lý môi trường (EMS) cung cấp khuôn khổ giúp tổ chức đạt được các mục tiêu môi trường thông qua việc xem xét, đánh giá và cải thiện hiệu suất môi trường một cách đồng bộ, nhất quán.

MỤC ĐÍCH CỦA HỆ THỐNG EMS

Hệ thống EMS hướng tới các mục đích sau:

Bảo vệ môi trường
Nhận biết các xu thế quan trọng về môi trường
Kiểm soát các tác động tới môi trường
Xác định các chính sách và cơ sở để quản lý môi trường
Đánh giá tính hiệu quả của hoạt động quản lý môi trường
Thúc đẩy hoạt động khắc phục, cải tiến để quản lý môi trường hiệu quả hơn

LỢI ÍCH CỦA HỆ THỐNG QUẢN LÝ MÔI TRƯỜNG

Việc xây dựng Hệ thống quản lý môi trường đem lại những lợi ích sau cho doanh nghiệp:

Tránh vi phạm các yêu cầu pháp lý về môi trường
Kiểm soát được các nguy cơ môi trường
Xác định và đạt được các mục tiêu môi trường
Tiết kiệm tài nguyên
Giảm chi phí hoạt động
Cải thiện mối quan hệ với các bên liên quan
Nâng cao uy tín và danh tiếng của tổ chức
Giành được nhiều lợi ích và cơ hội phát triển
Loại bỏ các tác động xấu tới môi trường
Đóng góp vào sự phát triển bền vững

CẤU TRÚC CỦA HỆ THỐNG QUẢN LÝ MÔI TRƯỜNG THEO MÔ HÌNH PDCA

Hiện nay, tiêu chuẩn quốc tế ISO 14001:2015 là tiêu chuẩn được áp dụng phổ biến nhất để xây dựng EMS. Cấu trúc của Hệ thống quản lý môi trường theo mô hình PDCA trong ISO 14001 được triển khai như sau:

P (Plan) – Hoạch định – Xác định mục tiêu môi trường và xây dựng các kế hoạch cần thiết để thực hiện chính sách môi trường đã đề ra. Nội dung Hoạch định tương ứng với 4 điều khoản sau của tiêu chuẩn ISO 14001:2015:

Điều khoản 4 (Bối cảnh của tổ chức)
Điều khoản 5 (Sự lãnh đạo)
Điều khoản 6 (Hoạch định)
Điều khoản 7 (Hỗ trợ)

D (Do) – Thực hiện – Tiến hành các hoạt động, quá trình theo kế hoạch đã đề ra. Nội dung này tương ứng với Điều khoản 8 (Thực hiện) của tiêu chuẩn ISO 14001 phiên bản 2015.

C (Check) – Kiểm tra – Theo dõi, đo lường, phân tích, đối chiếu các kết quả thực hiện với kế hoạch, mục tiêu môi trường ban đầu. Nội dung Kiểm tra tương đương với Điều khoản 9 (Đánh giá kết quả thực hiện) của ISO 14001 mới nhất.

A (Act) – Hành động – Thực hiện các hành động nhằm giúp Hệ thống quản lý môi trường ngày một hoàn thiện và gia tăng hiệu quả theo thời gian. Nội dung Hành động tương ứng với Điều khoản 10 (Cải tiến) của ISO 14001.

CÁC YẾU TỐ CƠ BẢN CỦA HỆ THỐNG ISO 14001:2015

Hệ thống ISO 14001:2015 về Quản lý môi trường bao gồm các yếu tố sau:

Xem xét các mục tiêu môi trường của tổ chức
Phân tích tác động môi trường tới tổ chức
Xác định các yêu cầu pháp lý về môi trường
Thiết lập mục tiêu môi trường để giảm tác động môi trường và tuân thủ các yêu cầu pháp lý
Xây dựng các kế hoạch để đạt mục tiêu môi trường
Giám sát và đo lường việc thực hiện kế hoạch môi trường
Đảm bảo nhận thức và năng lực môi trường của nhân viên trong tổ chức
Xem xét tiến độ xây dựng EMS và cải tiến thường xuyên

QUY TRÌNH XÂY DỰNG HỆ THỐNG QUẢN LÝ MÔI TRƯỜNG THEO TIÊU CHUẨN ISO 14001:2015

Để xây dựng Hệ thống quản lý môi trường theo tiêu chuẩn ISO 14001:2015, doanh nghiệp cần trải qua các bước sau:

Bước 1: Xây dựng chính sách môi trường

Chính sách môi trường là kim chỉ nam trong việc xây dựng Hệ thống quản lý môi trường của bất kỳ tổ chức, doanh nghiệp nào. Chính sách môi trường phải đảm bảo tổ chức có thể duy trì và có khả năng nâng cao kết quả hoạt động môi trường của mình. Ngoài ra, chính sách môi trường cần phản ánh cam kết của lãnh đạo cao nhất về việc tuân theo các yêu cầu của luật pháp và yêu cầu khác về ngăn ngừa ô nhiễm và cải tiến liên tục. Làm tốt giai đoạn này tức là doanh nghiệp đã xây dựng được một nền tảng vững chắc để xây dựng và thực hiện Hệ thống quản lý môi trường

→ Xem thêm Các chính sách của Nhà nước về bảo vệ môi trường và Các chính sách bảo vệ môi trường trên thế giới

Bước 2: Lên kế hoạch quản lý môi trường

Bước này tương ứng với giai đoạn P (Plan) – Hoạch định. Kế hoạch phải được thiết lập dựa trên sự tuân thủ các yêu cầu về pháp luật, tuân thủ tiêu chuẩn ISO 14001 và mong đợi của các bên liên quan. Bởi vậy doanh nghiệp cần:

Xác định các yêu cầu pháp luật và các yêu cầu khác về môi trường mà tổ chức/doanh nghiệp phải tuân thủ bao gồm: các yêu cầu pháp luật của quốc tế, quốc gia; các yêu cầu pháp luật của địa phương / ngành nghề; yêu cầu của các bên liên quan như khách hàng, đối tác
Xác định các khía cạnh môi trường có ảnh hưởng tới tổ chức. Trong đó có các khía cạnh môi trường trong phạm vi hệ thống quản lý môi trường, xem xét đầu vào và đầu ra của quy trình như: phát thải không khí, xả thải nước thải, quản lý chất thải, ô nhiễm đất, sử dụng nguyên liệu thô và tài nguyên thiên nhiên, các vấn đề môi trường của địa phương và cộng đồng xung quanh.

Thiết lập mục tiêu, chỉ tiêu và chương trình quản lý môi trường nhằm đạt được các mục tiêu và chỉ tiêu đặt ra. Cần mô tả cách thức thực hiện để đạt được các mục tiêu và chỉ tiêu đó, bao gồm cả thời gian, các nguồn lực cần thiết và người chịu trách nhiệm thực hiện các công việc này

Bước 3: Triển khai thực hiện kế hoạch môi trường

Bước này tương ứng với giai đoạn D (Do) – Thực hiện. Để vận hành Hệ thống quản lý môi trường một cách hiệu quả thì trong giai đoạn này, doanh nghiệp cần cung cấp các công cụ, các quy trình và các nguồn lực cần thiết một cách kịp thời và khoa học. Trọng tâm của việc thực hiện là phân công công việc một cách rõ ràng, phổ biến về các thay đổi và các chính sách, quy trình cho mọi nhân sự, đảm bảo nhân sự có đủ năng lực để hoàn thành nhiệm vụ được giao. Các công việc cần thực hiện trong giai đoạn này gồm:

Về cơ cấu: Chỉ định một hoặc một nhóm người có trách nhiệm và quyền hạn để thực hiện và duy trì hệ thống quản lý môi trường và cung cấp các nguồn lực cần thiết.
Về năng lực: Triển khai các hoạt động đào tạo thích hợp cho các đối tượng quản lý, các nhóm công nhân, nhóm quản lý dự án và các cán bộ điều hành chủ chốt tại cơ sở
Về thông tin liên lạc: Xây dựng hệ thống thông tin nội bộ và bên ngoài nhằm tiếp nhận và phản hồi các thông tin về môi trường và phổ biến các thông tin cho các cá nhân, bộ phận, tổ chức liên quan. Thông tin ở đây có thể bao gồm: các quy định pháp luật, thông tin của các nhà cung cấp, khách hàng và cộng đồng xung quanh, các chương trình, chính sách, quy trình kế hoạch môi trường cần phổ biến cho nhân viên.
Về tài liệu: Văn bản hóa sổ tay, các quy trình và mô tả công việc khi triển khai hệ thống quản lý môi trường.

→ Xem thêm Danh mục tài liệu ISO 14001

Bước 4: Đánh giá kết quả và hành động khắc phục

Bước này tương ứng với giai đoạn C (Check) – Kiểm tra. Trong giai đoạn này, doanh nghiệp sẽ phải thực hiện các hoạt động sau:

Giám sát và đo lường: Tiến hành quy trình giám sát và đánh giá kết quả của những hoạt động đã được triển khai nhằm đạt được các mục tiêu đã đề ra. Hiệu quả hoạt động ở đây được so sánh với với các tiêu chí ban đầu. Hoạt động này phải được tiến hành định kỳ
Xác định sự không phù hợp và hành động khắc phục / phòng ngừa: Xác định tình hình thực tế và đưa ra các hành động khắc phục hoặc phòng ngừa phù hợp khi phát hiện ra điểm chưa tuân thủ hoặc không phù hợp của Hệ thống quản lý môi trường
Lưu trữ hồ sơ: Lưu giữ các hồ sơ, tài liệu về hệ thống quản lý môi trường trong thời gian quy định

Bước 5: Xem xét của lãnh đạo

Bước này tương ứng với giai đoạn A (Act) – Hành động. Trong giai đoạn này doanh nghiệp cần thu thập các thông tin liên quan tới Hệ thống quản lý môi trường và thông báo các thông tin này tới lãnh đạo cấp cao theo kế hoạch định kỳ để:

Đảm bảo tính phù hợp liên tục của hệ thống Hệ thống quản lý môi trường
Xác định tính đầy đủ của Hệ thống quản lý môi trường
Thẩm tra tính hiệu quả của Hệ thống quản lý môi trường
Tạo điều kiện cải tiến liên tục Hệ thống quản lý môi trường

—————————————————————————————————————————————————-

Mọi thắc mắc liên quan tới tiêu chuẩn ISO 14001 hoặc dịch vụ chứng nhận ISO 14001, Quý Doanh nghiệp vui lòng liên hệ với Chúng Tôi theo thông tin dưới đây:

Số hotline: 0969.555.610
Địa chỉ: Tầng 12A Ladeco Building, 266 Đội Cấn, Ba Đình, Hà Nội
Gmail: sales@sps.org.vn
Website: https://sps.org.vn/